به گزارش ایرنا، روزنامه هنگ کنگی «جنوب چین» روز دوشنبه در گزارشی اعلام کرد: همزمان با اینکه روابط هند و چین تحت تاثیر مناقشات مرزی و سوء ظن هند به اینکه چین در حال محاصره این کشور از طریق سرمایه گذاری در همسایگی آن در چارچوب طرح «یک کمربند یک راه» قرار گرفت، دهلی نو در پی محدود کردن قدرت نفوذ چین در منطقه از طریق چابهار برآمد.
گزارش یادآور شده است که بندر چابهار ایران همچنین به دهلی نو امکان دسترسی به افغانستان و اروپا بدون نیاز به پاکستان را می دهد. هند و ایران 17 فوریه (28 بهمن) قرارداد توسعه بندر چابهار واقع در 90 کیلومتری شرق بندر «گوادر» پاکستان که چین در حال توسعه آن است را امضا کرد و گوادر قلب برنامه زیرساختی چین در پاکستان است و مطابق اعلام وزارت دفاع آمریکا در سال گذشته، انتظار می رود دومین پایگاه نظامی خارجی چین شود.
هند و ایران پس از گفت و گوی «حسن روحانی» رییس جمهوری ایران و «نارندا مودی» نخست وزیر هند در دهلی نو، یک توافق 18 ماهه برای فاز نخست احداث بندر چابهار امضا کردند.
رسانه هنگ کنگی نوشت: چابهار یک راه آبی - ریلی میان هند، ایران و افغانستان باز خواهد کرد که همسایه رقیب هند یعنی پاکستان را دور می زند.
در ادامه گزارش «جنوب چین» آمده است: مقامات هندی امیدوارند این راه ظرف سه سال ارزش تجارت سالیانه این کشور با افغانستان را از 700 میلیون دلار به یک میلیارد دلار افزایش دهد. این راه تقریبا به موازات کریدور اقتصادی 62 میلیارد دلاری چین - پاکستان است که «سین کیانگ» چین را به گوادر پاکستان وصل می کند و چین آن را به مدت 40 سال اجاره کرده است.
«ژائو گانچن» متخصص مسائل جنوب آسیا در موسسه مطالعات بین الملل شانگهای می گوید: بندر چابهار ایران بخشی از طرح پشتیبان هند با توجه به کاهش اعتماد میان پکن و دهلی نو بود.
ژائو افزود: اگر چین بندر گوادر را تبدیل به پایگاه نظامی خود کند، به عقیده من هند از همه توان خود در منطقه از جمله استفاده از ظرفیت بندر چابهار را بکار خواهد گرفت تا چین را محدود سازد.
بندر گوادر با سرمایه گذاری چینی ها و در چهارچوب کریدور اقتصادی 46 میلیارد دلاری چین-پاکستان ساخته شده که بخشی از طرح یک تریلیون دلاری یک کمربند یک جاده دولت چین به شمار می رود.
وی ادامه داد: اما اکنون که چین هیچ اقدامی در این زمینه نکرده است، خیلی زود است در مورد نوع واکنش هند قضاوت کنیم.
«مدهو نالاپت» مفسر سیاسی از دهلی نو نیز فعالیت های بندرسازی چین در جنوب آسیا را در راستای ایجاد «رشته مروارید» برای محدود کردن قدرت منطقه ای هند می بیند.
تئوری رشته مروارید، یک تئوری ژئوپلیتیکی در مورد مقاصد بالقوه چین در منطقه اقیانوس هند است و به شبکه نظامی، تسهیلات تجاری و روابط چین در امتداد خطوط ارتباطات دریایی این کشور که پهنه آن از سرزمین اصلی چین تا بندر سودان گسترده است، اشاره می کند.
«تریداوش ساین مینی» استادیار مدرسه امور بین الملل «جیندال» گفت: اهمیت واقعی راه تجاری هند از طریق بندر چابهار توسعه یک سناریو در مقابل طرح یک کمربند یک جاده است.
ژائو می گوید، ایران برای هند فرصت بی نظیری برای وصل شدن به مرکز آسیا و افغانستان از طریق بندر چابهار فراهم کرده است، اما می تواند نقش بندر چابهار در مسائل سیاسی را محدود کند.
به گفته وی، حتی اگر هند بکوشد چابهار را به لحاظ ژئوپلیتیکی به یک بندر استراتژیک تبدیل کند، طرح این کشور ممکن است توسط تهران پذیرفته و پشتیبانی نشود، زیرا ایران تمایلی به در گیری در مناقشات هند با دیگر کشورها ندارد و تنها می خواهد از منافع اقتصادی توسعه بندر چابهار برخوردار شود.
پیشتر نیز نشریه هنگ کنگی «مورنینگ پست» در گزارشی اعلام کرده بود؛ همکاری های گسترده ایران و هند در بندر چابهار می تواند یک آزمون بزرگ بر سر راه جاه طلبی های چین برای اجرای برنامه هایی چون راه ابریشم باشد.
در بخشی از این گزارش آمده بود: دسترسی هند به چابهار به این کشور امکان می دهد تا بدون نیاز به پاکستان به بازار افغانستان و اروپا راه پیدا کند و همین می تواند آزمایشی سخت برای چین باشد. هند به عنوان یک رقیب بر سر راه چین ایستاده است و چابهار به این کشور امکان می دهد تا توان بیشتری برای طرح های اقتصادی بزرگ در کشورهای مختلف داشته باشد.
بنابر توافقی 500 میلیون دلاری که در سال 2016 میان ایران و هند امضا شد دهلی نو 85 میلیون دلار را برای مرحله نخست چابهار سرمایه گذاری کرد. همچنین مقرر شد تا در 10 سال آینده هند سالیانه 22.95 میلیون دلار دیگر نیز در این بندر سرمایه گذاری کند.
در حالی که چین هیچ ساحلی در اقیانوس هند ندارد، اخیرا سرمایه گذاری های سنگینی در بنادر و دیگر تاسیسات کشورهای ساحلی نظیر میانمار، سریلانکا، بنگلادش، مالدیو و پاکستان انجام داده است.
در همین حال، هند به شدت در حال مقابله با افزایش حضور و نفوذ چین در اقیانوس هند است و سرمایه گذاری و حضور در بندر چابهار ایران نیز یکی از گام های هند در چهارچوب این استراتژی است.